CICERO : FILOSOFIE ALS THERAPIE. ( JAARTHEMA : DIVERSITEIT EN CONFLICT ) -- 6-HUW.

Voorlaatste taak van dit schooljaar;

U dient uw taak in te leveren tegen TEN LAATSTE dinsdag 5 APRIL A.S. ( dag voor het begin van de culturele dagen )

Deze taak wordt gelinkt aan de thema's " groepstherapie " en de interessante stageles " selling sickness ". Ook de onthutsende vaststelling rond de quasi totale afwezigheid van psychiatrie in 'een vergeten land ' als Burundi ( Vacature , maart 2011 ) -zie ook gastlessen in de 6-Huw rond dit campagneland van Broederlijk Delen 2011 op maandag 28 maart a.s.  - doet bij sommigen / velen ? onder ons hopelijk een lichtje branden.

" De koude rilling siert de ware mens

  al stempelt de wereld hem tot onmondige

  hij voelt heilig ontzag voor het afgrondige ".

 Goethe.

Mensen dienen geholpen te worden los van sociale klasse,etnische afkomst, andere breuklijnen...

Te lezen tekst. CICERO, Filosofie als therapie. Handboek JOEP DOHMEN ( red. ) Over levenskunst. De grote filosofen over 'het goede leven '.Ambo / Amsterdam, pagina's 56 - 62.

Vragen.

1.1. Druk een foto af van deze klassieke denker af. CICERO ( 106 - 43 v. Christus )

   2. Zoek volgende woorden op in een woordenboek : eclectisch, voluntarisme, rationalisme

   3. Situeer kort zijn boek " Gesprekken in Tusculum ".

2.1. Welk interessant onderscheid maakt Cicero tussen het lichamelijk en geestelijk welzijn van de mens ? Waarom vindt hij onze geest belangrijker dan ons lichaam ?

   2. Waarom is hij terecht voor DIVERSITEIT wanneer het gaat om geestelijke kwalen ?

   3. Welk algemeen principe schuift Cicero wél naar voor ? 4 lijnen, p.56

3.1. Verklaar de titel van deze tekst ? Hoe ziet hij deze therapie concreet ? (p. 57)

  2.  Argumenteer. Kan deze therapie universeel worden toegepast ,vb. in CA - Yalom - , in Burundi , bij ons.... ? 6 lijnen.

4.Zie lessen.

   Geef op basis van de grondstelling van Cicero een kritische commentaar op de lessen

   over 1.- groepstherapie ( Yalom )

          2. - kritiek op medicalisering van onze geest ( depressie-epidemie, Lane )

          3. - getuigenis vanuit Midden - Afrika ( Burundi ) maandag 28 maart, 2, 5 en 6de u.

5. Verklaar volgende zin  " Aandachtige beschouwing van de menselijke natuur sluit alles in wat nodig is om de menselijke geest tot rust te brengen. En om die duidelijker herkenbaar te maken in al haar vormen, moet langs de WEG VAN DE REDENERING de gemeenschappelijke situatie van alle mensen en de wet van het leven worden uiteengezet. " 5 lijnen.

  5.1. geef een toepassing uit De Metro.

  5.2. p. 59 Waaromis Cicero net als de Griekse denker Aristoteles ook voor de theorie van "het juiste midden " op vlak van emoties ?

6. Wat stelt Cicero ivm de gesel van de liefde ?

6.1. Binnen welke concrete context werden de beschouwingen rond liefde geformuleerd ? p.60,

      één van de pijnpunten van de klassieke oudheid.

7. Zoek op STOA (zie video vorig jaar CW, Epicurus )

   1. Apollo

   2. Venus

   3. Neptunus

   4. Wat stelt de hedendaagse Amerikaanse psychiater Irving Yalom over het belang van godsdiensten en goden voor therapie ?

8. Waarom willen veel therapeuten ook geloven in het belang in "een verandering van omgeving " ?

   8.1. Probeer een vb. te geven op het vlak van therapie ?

9. Maak een kritische evaluatie van deze klassieke tekst ? wat vond u goed ? wat vond u minder ? Kan de hedendaagse pyschologie / psychiatrie nog iets aanvangen met zijn beschouwingen ? of eerder niet ? 6 à 8 lijnen.

Deze vragen dient u ook te kennen voor het EINDEXAMEN GEDRAGSWETENSCHAPPEN, juni 2011.

Begin mei krijgt u nog een laatste taak rond DENKERS en GEDRAG. (afsluitende synthesetaak  Derde Graad Huw in Bokrijk...)

Codes Leerplan VSKO: ...

ETIENNE VERMEERSCH, LEVENSLANGE ZOEKTOCHT NAAR WAARHEID -- Overkoepelende les Gew - 6-Huw , Diversiteit en conflict en CW, Deel II. Filosofie

Etienne Vermeersch

Dirk Verhofstadt

Spinoza

Isaac Newton

Vragen.

Motto van dit thema.

" Indien al de weg, die, naar ik aantoonde, daarheen leidt, zeer bezwaarlijk lijkt te zijn, HIJ KAN NOCHTANS WORDEN GEVONDEN. En voorzeker, wél moet het moeilijk zijn, wat men zo zelden aantreft. Want indien de redding voor het grijpen lag en zonder grote inspanning te bereiken was, hoe was het dan mogelijk dat zij door bijkans iedereen wordt voorbij gezien ? MAAR AL HET VOORTREFFELIJKE IS EVEN MOEILIJK ALS ZELDZAAM. "

Spinoza, slotwoord van DE ETHICA.

" Wat wij weten is een druppel,

wat wij niet weten een oceaan ".

Isaac Newton

1. 1. Leg uit : het vrijzinnige netwerk in Vlaanderen, UVV, HV, de loge, verzuiling binnen de vrijzinnige wereld

    2. Liberales - Open VLD

    3. Belicht de achtergronden van Dirk Verhofstadt

    4. leg uit : populair-academisch veld in Vlaanderen, de enquête van "de Knack "

    5. de intellectueel binnen de publieke ruimte

2.1. situeer het FENOMEEN Etienne Vermeersch. 5 elementen

   2. punctum uit zijn jeugd, lectuur van "zuster Virginia" van GERARD WALSCHAP.

   3. zijn essay " de ogen van de panda", kritiek op het WTK-bestel.

   4. debat Boekenbeurs oktober 2010. Waarom noemt Etienne de demografie dé meest onderschatte wetenschap die er bestaat ?

   5. filosofische synthese , "de rivier van Heracleitos "

   6.Socratische dialoog van MAART 2011. " In gesprek met Etienne Vermeersch. Een zoektocht naar waarheid ", Houtekiet, Antwerpen / Utrecht.

   7. het ritueel van juni 2011 - U.GEnt, Tweejaarlijkse prijs Vrijzinnig Humanisme

3.Enkele opmerkelijke stellingen - thesen.

   1.euthanasie, polemiek met kardinaal Danneels

   2. het bestaan van God

   3.dierenrechten

   4. de katholieke kerk en "de eed van Hippocrates "

   5. het recht op vrije interpretatie binnen de Islam - contradicties binnen de gemeenschap van de 56 moslimstaten.

   6. felle kritiek op Immanuel Kant , " de categorische imperatief " ( I.Kant, °1724 - +1804 )

   7.-zelfde vraag, kritiek op Fjodor M. DOSTOJEVSKI

4.1. bespreek de filosofische quotes van Spinoza en Newton.

   2. waarom noemt de vrijzinnige E.V. de ETHICA één van de belangrijkste boeken ooit ?

   3. eindevaluatie. maak een kritische evaluatie van het fenomeen E.V. /bespreek ook zijn énige zwakke punt - persoonlijke biografie.

   4. moreel-politieke strijd in Vlaanderen. waarom is het vrij zielig dat G.D. tot zevenmaal toe weigerde in debat te gaan met E.V. ? geen petite histoire.

Deze lezing wordt opgedragen aan J.S., nu al enkele jaren een trouwe vriendin and.... a soul mate. Rik Umans, woensdag 9 maart 2010, eightteen years later...

Codes Leerplan VSKO: ...

DIVERSITEIT EN CONFLICT. 6-HUW -- ERIC HOBSBAWM : HET MARXISTISCHE ORAKEL VAN LONDON TOWN. Thema V.

Eric Hobsbawm

Norbert Elias

Roger Scruton

Kenneth Loach

Tony Blair

Voorafgaande opmerking.

In de toch wel vrij pijnlijke en confronterende  tekst van Franz Kafka " Brief aan zijn vader " ontdekte ik zopas een passage die ik eigenlijk niet verwacht had.

Het citaat gaat als volgt.

" Wat kon mij onder deze omstandigheden het onderwijs schelen. Wie was in staat een vonk van BELANGSTELLING uit mij te slaan ? Mij interesseerde het onderwijs - en niet alleen het onderwijs, maar alles om mij heen in deze beslissende jaren - zo ongeveer als een frauduleuze bankemployé die zijn baantje nog heeft en beeft voor de ontdekking, nog geïnteresseerd is in de kleine , lopende zaken van de bank, die hij als employé nog moet behandelen. ZO GERING, ZO VER WEG WAS ALLES VERGELEKEN BIJ DE HOOFDZAAK. Zo ging het dan verder tot het eindexamen waarvoor ik werkelijk, hoewel grotendeels door bedrog, slaagde en toen hield het op, nu was ik vrij. Had ik mij, in weerwil van de dwang van het gymnasium al alleen om mijzelf bekommerd, hoeveel te meer deed ik het nu, nu ik vrij was. Een eigenlijke vrije beroepskeuze was er dus niet voor mij, ik wist : alles zal mij tegenover de hoofdzaak even onverschillig zijn als alle vakken op het gymnasium, ik moest dus een beroep trachten te vinden dat mij, zonder mijn ijdelheid te kwesten, deze onverschilligheid het beste veroorlooft. De rechtenstudie lag dus voor de hand..... " ( F.K., Brief aan zijn vader. Amsterdam,1984, vijfde druk )

Franz Kafka

De vraag is natuurlijk of dit citaat of van toepassing kan zijn op laatstejaarstudenten in Vlaanderen anno 2011. Eigenlijk is dit alles nauwelijks denkbaar. Het leerplan GEW is gebaseerd op diversiteit en conflict. Steeds andere thema's worden aangekaart, sommigen hebben zelfs betrekking op de EIGEN ZIEL, waar ook Kafka het over heeft.

Het citaat nodigt wel uit tot reflectie en bezinning.

Volgende thema's werden behandeld in het voorjaar van 2011.

 - Thema 1 = jaaroverzicht 2010, de verschillende relevante " velden ".

 - Thema 2 = PRAHA 2011

 - Thema 3 = Irving Yalom over psychiatrie en therapie

 - Thema 4 = Jef Ulburghs , tedere dwarsligger.

In het laatste deel van het jaar komen nog volgende thema's aan bod :

- het ontstaan van de EU.

- Bob Vansant, de Steve Stevaert van de Vlaamse psychologie

- Douwe Draaisma over de werking van het geheugen

- de geopolitiek van de EMOTIE

- Paul Verhaeghe over ontwikkelingen binnen de hedendaagse psychologie

(veel studenten van de HUW volgen na het S.O een PBA toegepaste psychologie )

-andere nog te bepalen thema's, die ten gepaste tijde op mijn blog zullen gezet worden.

Van de activiteitsgraad in de drie klassen -zie dus citaat F.K. - hangt het af of het examen GEW in JUNI 2011 mondeling dan wel schriftelijk zal worden afgenomen worden - examen als open systeem. Luiheid bestraffen en interesse aanmoedigen.

VRAGEN.

1.1. Wat wordt in de VOETENnota van de Vlaamse regering gesteld ivm de analyse van wereldproblemen ?

   2. Leg uit : benadering van Norbert Elias over de interactie tussen sociologie, psychologie en

       geschiedenis.

  3. Bespreek zijn meesterwerk : het civilisatieproces. Bespreek het conceptueel kader van dit boek " Kultur und Zivilisation".

2.1. Situeer Eric Hobsbawm binnen het academische veld van G.B.-London.

   2. Bespreek het magistrale overzichtswerk van de Nederlander Patrick van Ijzendoorn.

   3. Leg uit : de vete tussen Scruton en Hobsbawm. waarom is deze vete natuurlijk en niet triviaal ?

   4. bespreek het uitgangspunt van E.H. (zie vraag 1.3., Elias )

3.1.Bespreek zijn fundamentele studie Natie en nationalisme sedert 1870. Schets zijn grondstelling.

   2. Wat stelt hij meer in het bijzonder over het Ottomaanse rijk, het Britse imperialisme en het Russische revolutie.

   3. Verklaar zijn concept : "het populaire protonationalisme ".

   4. geef kritiek op deze studie. wat is zijn zwak punt ? vb. België

4.1. Bespreek zijn hoofdwerk : de eeuw van de uitersten.  vertaald in alle grote talen van de wereld.

   2. Waarom laat hij de voorbije eeuiw beginnen in 1914 en eindigen in 1991.

   3. Waarom heeft hij in tegenstelling tot sommige mindere goden binnen de geschiedeniswetenschap een zeer hoge achting voor het analysekader van de politieke sociologie ?

   4. waarom werd dit boek meer dan terecht een wereldwijde bestseller ?

   5. Wat is het zwakke punt van dit boek ? waarom is de zware uitval tegen de de Poolse paus

       Johannes-Paulus I bij sommigen in het verkeerde keelgat geschoten ? verklaar deze strijd.

5.1. Waarom staat Charlie Chaplin op de cover van deze grote studie ?

   2; Leg uit : link met de cinast Kenneth Loach.

   3. zijn standpunt tgv. New Labour en Tony Blair.

   4. wat stelt Van Ijzerdoorn over deze grote hedendaagse Britse dennker ? (globaal kader )

6.1. Bespreek zijn laatste studie " Globalisation, Democracy and Terrorism ".

   2. Verklaar het fundamentele concept  " nation-state ".

   3. Waarom hekelt hij het klimaat van angst dat er hangt in onze wereld ?

7. Bespreek de quote : " Hobsbawm is as intellectually lively and politically as ever ".

    Maak een globale evaluatie van zijn aanpak van de wetenschap der geschiedenis.

8. Uw persoonlijke geschiedenis. maak op basis van het citaat van het orakel van Praag een kritische evaluatie van dit kleine thema : integratie en politieke sociologie - E.H.

Deze lessencyclus wort opgedragen in dankbare herinnering aan LODE WILS, een Vlaams historicus die me in het begin van de jaren tachtig in Leuven  op basis van geschiedenis bredere maatschappelijke verbanden leerde onderkennen." Lode, ik was het bijna altijd oneens met de inhoud van uw lessen. Toch ben je één van die professoren uit Leuven die ik nooit zal kunnen vergeten. " Rik Umans, Lier, maart 2011.

Codes Leerplan VSKO: ...

                       

GUIDO VANHEESWIJCK over " actief pluralisme " -- Cultuurwetenschappen 5 - HUW. Thema 4, voorjaar 2011

Guido Vanheeswijck

Thomas More

Desiderius Erasmus Roterodamus

"de weg heeft altijd een einddoel "

" Elke zoon moet door zijn moreel gedrag zijn eigen ring waardig blijven en tegelijk het gedrag van de ander en de mogelijkheden inherent aan dat gedrag erkennen. Die zonen kunnen vrijzinnig humanist, boeddhist, moslim, jood, christen of agnost zijn. "

Guido Van Heeswijck, Centrum Pieter Gillis, 2008.

1.1. Verklaar het concept : academische  ruimte

   2. Bespreek de achtergronden van de beroemdste Genkenaar binnen de academische ruimte van Vlaanderen. leg uit : centrum Pieter Gillis

   3. Wie is de bekendste Genkenaar binnen de politieke ruimte van Vlaanderen ?

   4. zelfde vraag , binnen de populaire cultuur.

2.1. Verklaar de filosofische slogan : fides et ratio, fides quaerens intellectum.

   2. Hoe gebruikt Guido dit principe ?

   3. pas toe : het hedendaagse Congo - FDB

   4. boek Ann De Craemer over Iran

   5. therapeutische studie van Henri Nouwen " Eindelijk thuis

2.1. Bespreek zijn voornaamste studie " Lachen om de wereld" .

   2. verklaar het belangrijke concept : INTERTEXTUALITEIT;

   3. waarom refereert Guido op een uiterst positieve wijze naar denkers als

       ARISTOTELES, ERASMUS en MILAN KUNDERA ?

   4. Verklaar de zin : de waarheid is altijd een gesitueerde waarheid / verantwoordelijkheid.

3.1. geef een toepassing van theorie. Metro, binnenlandse situatie

   2. zelfde vraag : Metro, buitenlandse situatie.

4.1. leg uit : culturele fondsen Vlaanderen

   2. verklaar : verzuiling / ontzuiling

   3. Davidsfonds

   4. Vermeylenfonds

   5. Willemsfonds

   6. Masereelfonds

   7. waarom komt Guido vooral op voor het Davidsfonds ? leg uit : kinderuniversiteit.

5. 1. Bespreek zijn boek " Verlossend inzicht " ( Uitgeverij Averbode )

    2. Waarom is deze studie niet echt bekend geworden binnen de filosofische ruimte van Vlaanderen ?

6. 1. bespreek zijn boek " Tolerantie en actief pluralisme ".

    2. verklaar de ondertitel van dit essay : " de afgewezen erfenis van Erasmus, More en Gillis ".

    3.Leg uit : 1648, Vrede van Westfalen. voor en nadelen, oof filosofisch gezien.

    4. situatie nu ? Europa en de zoektocht naar een dieper zelf.... zie ook MONNET, thema EU, Gedrag 6-huw - 2011 / 2012.

    5. Bespreek een bijzonder geslaagd voorbeeld van actief pluralisme. Herdenking en huldiging van "Brusselse straatdoden " - gothische zaal, stadhuis van Brussel.

7.1. Bespreek kort zijn studie : "Voorbij het onbehagen. Ressentiment en christendom ".

   2. Het belang van " Heilige plaatsen" (zie studie van Walter Weyns,U.A.)

8. Slotevaluatie, zie ook soortgelijke vraag LB en PDM.

   Waarom is Guido vrij bekend binnen het kleine wereldje van de Vlaamse filsofie ? Bespreek zijn rolmodel MAX WILDIERS.

   

Codes Leerplan VSKO: ...